KIOM:
cuanto
|
IOM: algo, un
poco
|
- Kiu tago
estas hodiaŭ?
demandis mia edzino.
- Hodiaŭ estas
merkredo respondis
mi.
- Kioma horo
estas? (Literalmente: Cuánta
hora es?)
- Estas la oka
(horo). (Lo mismo que en español, en el lenguaje coloquial, suele
suprimirse la palabra "horo" o "minutoj").
- Mi devas iri
al la panejo (panadería).
Ĉu vi deziras akompani
min?.
- Certe (ciertamente). Kun plezuro!
(placer)
La panisto salutis
nin afable: - Bonan
matenon. ("bonan matenon"
es la forma abreviada de: Mi deziras
al vi bonan matenon).
- Kiom kostas
la pano? (Cuánto cuesta el
pan?) demandis mia edzino.
- Unu kilo kostas du pesojn.
Kiom da () pano
vi bezonas? (necesita)
- Mi bezonas du kilojn.
Mi ankaŭ aĉetos
tiun kukon
(torta).
- La kuko kostas
kvin pesojn.
- Ne. Mi nur volas iom
(un poco)
- Ĉu vi ne volas aĉeti
biskvitojn (bizcochos)?.
- Jes. Bonvolu doni
al mi unu kilon.
La panisto faris
la kalkulon (cuenta). Ni pagis
kaj foriris (for: fuera, afuera;
iri: ir) (salimos).
- Dankon! diris
la panisto.
- Ĝis revido! (hasta la vista)
ni respondis.
() Nota: da (de) se usa después de palabra que indica cantidad
o medida. Ejemplos: Du kiloj da pano. Tri litroj da vino.
Kiom kostas
la tagmanĝo en tiu restoracio?.
Ĝi kostas dek (10) pesojn.
Kiom kostas
tiu poŝtkarto?.
Ĝi kostas sesdek (60) centavojn.
Kiom kostas
tiu ora
horloĝo (reloj de oro)?. Ĝi
kostas du mil pesojn.
KIOMA
HORO ESTAS?
Qué hora es?
|
Estas
la unua kaj dek
|
|
Estas
la unua kaj dek kvin
|
|
Estas
la unua kaj tridek
|
|
Estas
dudek antaŭ
la dua
|
|
Estas
dek kvin antaŭ la dua
|
|
Estas
kvin antaŭ la dua
|
A medio día se puede decir: Estas
la dek dua o Estas tagmezo
(medio día)
A las 24 horas se puede decir: Estas
la dudek kvara o Estas
noktomezo (media noche)
Ŝi havas belan
brakhorloĝon (reloj pulsera) (brako:
brazo).
La maljuna sinjoro
havas poŝ- horloĝon
(reloj de bolsillo).
La vekhorloĝo (reloj despertador)
vekas nin.
La murhorloĝo (reloj de pared)
estas sur la muro
(pared).
Kiom aĝa vi estas?
(Literalmente: De cuánta edad es Ud.)? (aĝo: edad).
Kiom jara
vi estas? (El significado es similar
al anterior.)
Hemos visto que los verbos en tiempo presente
terminan en "AS" (mi skribas,
vi legas); en tiempo pasado
terminan en "IS" (li laboris,
ŝi kantis), y, en tiempo futuro
en "OS" (ni parolos, ili
vojaĝos). Si para que se efectúe
la acción expresada por el verbo, se establece una condición,
se dice que dicho verbo esta en MODO CONDICIONAL.
En Esperanto tales verbos terminan en "US". Ejemplos:
Se (si) mi estus riĉa,
mi vojaĝus al Eŭropo.
Se ŝi havus monon,
ŝi ne devus labori.
Se li estus ministro,
li havus multajn sekretariojn.
Kion vi farus
en Eŭropo?. Mi vizitus
la muzeojn.
Kion vi skribus
se vi estus poeto?.
Mi skribus belajn
poemojn.
Kion vi farus
se vi estus pentristo?.
Mi pentrus pejzaĝojn
(paisajes)
EL SUFIJO AĴ: Señala
el objeto concreto, la cosa hecha con la materia expresada de donde proviene.
Ejemplos:
Manĝi: comer |
Manĝaĵo: comida |
Trinki: beber |
TrinkaĴo: bebida |
Legi: leer |
Legaĵo: lectura |
Pentri: pintar |
Pentraĵo: pintura |
Dolĉa: dulce |
Dolĉaĵo: comestibles
dulces (golosinas, etc.) |
Nova: nuevo- a |
Novaĵo: novedad |
Mi estas malsata
(hambriento). Mi aĉetos manĝaĵon
( una comida, algo para comer)
Mi soifas (tengo sed). Mi volas
trinkaĵon (una bebida, algo para
beber).
Li serĉas (busca) la ĵurnalon.
Li deziras legi
la novaĵojn.
Se vi deziras vidi
la pentraĵojn (pinturas) de famaj
pentristoj, vi devas
viziti tiun muzeon.
Ŝi ne ŝatas (gusta) dolĉaĵojn
kaj ŝi ne deziras dikiĝi
(engordar).
Kial ŝi ploras?.
Ŝi ricevis malbonan
novaĵon.
Kion (que cosa) li havas
en tiu sako
(bolsa)?. Li havas valorajn
aĵojn (cosas).
Ĉu vi trinkos viskion
(whisky)?. Dankon, mi ne trinkas
alkoholaĵojn (bebidas alcohólicas).
Dialogo inter
edzo kaj edzino
Klara: - Mi devas iri al la apoteko
(farmacia) por aĉeti sapon
(jabón), dentbroson (cepillo
de dientes), tubon de dentkremaĵo
(dentífrico), ŝampuon (champú),
kolonja akvon
(agua de Colonia) kaj tubon de razkremaĵo
(crema de afeitar) (razi: afeitar).
Ĉu vi deziras akompani
min?
Georgo (Jorge): Jes. Kun plezuro!.
Klara: - Kaj vi pagos la fakturon...
LA SEZONOJ (Las Estaciones)
|
Printempo:
primavera
|
Somero: verano
|
Aŭtuno:
otoño
|
Vintro: invierno
|
Kiu sezono
estas la plej varma?.
Somero estas
la plej varma sezono.
Ĉu vi ŝatas (gusta) la vintron?.
Ne, ĉar ĝi estas tre malvarma.
Kion vi pensas
pri la printempo?. Mi pensas
ke ĝi estas la plej bela
sezono.
Ĉu vi vojaĝas dum la somero?.
Jes. Mi iras al la montaro
(montañas).
Ĉu vi ĉiam (siempre) iras
al la montaro?. Ne. Kelkfoje
(a veces) mi iras al la plaĝo
(playa).
Leterfragmento:
Kara amik(in) o: Mi ricevis vian
afablan kaj interesan
leteron. Koran
dankon!. Mi esperas
ke vi kaj familio fartas
(esta de salud) bone. Dank'al Dio mi
fartas bone.
Jam antaŭ kelkaj
tagoj mi komencis
skribi ĉi tiun leteron,
sed mi ne povis fini ĝin, ĉar
mi havis multan
laboron. Nun estas
la deka vespere
(vespero: tarde, parte del día
que va desde las 18hs. hasta las 24 horas). Mi dezirus
scii (saber) ĉu estas Esperanto-
grupo aŭ aliaj
esperantistoj en via urbo.
Ĉu vi havis la okazon
(oportunidad) vojaĝi al aliaj
urboj de via lando
aŭ al eksterlando (extranjero),
kaj kontakti kun esperantistoj.
Ĉu vi iam partoprenis
(participó) en kongreso de Esperanto?.
En mia urbo (estas
Esperanto- grupo)
(ne estas Esperanto-
grupo) (estas
aliaj esperantistoj)
(ne estas aliaj
esperantistoj). Mi multe
ŝatus (gustaría) se vi
priskribus (describiera) viajn spertojn
en Esperanto- kongresoj.
Mi supozas ke devas
esti neforgesebla
(inolvidable) sperto (experiencia)
paroli kun personoj,
kiuj ne scias nian
lingvon (lengua).
CUADRO DE VOCES SIMPLES
|
INDEFINIDOS
|
INDIVIDUO
|
CUALIDAD
|
COSA
|
POSESION
|
CANTIDAD
|
LUGAR
|
TIEMPO
|
CAUDA
|
MODO
|
Iu
|
Ia
|
Io
|
Ies
|
Iom
|
Ie
|
Iam
|
Ial
|
Iel
|
Alguno Alguien
|
Algún Alguna
|
Algo Alguna Cosa
|
De Alguno
|
Algo
(Cantidad)
|
En Algun Sitio
|
Alguna Vez
|
Por Algún Motivo
|
De Algún Modo
|
INTERROGATIVOS
RELATIVOS
|
Kiu
|
Kia
|
Kio
|
Kies
|
Kiom
|
Kie
|
Kiam
|
Kial
|
Kiel
|
Quién
El cuál
El qué
|
Qué
Cuál
|
Qué
lo qué
|
De Quién
Cuyo
|
Cuánto
|
Dónde
|
Cuándo
|
Por Qué
|
Cómo
De qué
Cómo
|
DEMOSTRATIVOS
|
Tiu
|
Tia
|
Tio
|
Ties
|
Tiom
|
Tie
|
Tiam
|
Tial
|
Tiel
|
Ése Aquél
|
Tal
|
Eso
|
De Tal Persona
|
Tanto
|
Allí, Ahí
|
Entonces
|
Por eso
|
De tal modo
Así
|
COLECTIVOS
|
Ĉiu
|
Ĉia
|
Ĉio
|
Ĉies
|
Ĉiom
|
Ĉie
|
Ĉiam
|
Ĉial
|
Ĉiel
|
Cada Uno
Todo
|
Cada
|
Todo
|
De Cada Uno
De todos
|
El Todo
|
En Todas Partes
|
Siempre
|
Por toda Razón
|
De Todos Modos
|
NEGATIVOS
|
Neniu
|
Nenia
|
Nenio
|
Nenies
|
Neniom
|
Nenie
|
Neniam
|
Nenial
|
Neniel
|
Nadie Ninguno
|
Ningún Ninguna
|
Nada
|
De Nadie
|
Nada en Absoluto
|
En ningún sitio
|
Nunca
|
Por ningún motivo
|
De ningún Modo
|
"El Esperanto es la mejor
solución de la idea de Lengua internacional".
Albert Einstein.
|